MetOmdat® hormonen in balans – Stap 11 – Stress reduceren

Je hebt nu een mooie basiskennis over hormonen en hormoonverstoorders. Vanaf vandaag gaan we wat dieper op de materie in om je hormoonbalans te herstellen. Helaas kun je bij een hormoonverstoring niet aan één knopje draaien om je volledige hormoonhuishouding weer in balans te krijgen. Alles in je lichaam staat met elkaar in verbinding. Er zijn meerdere stappen nodig om weer in balans te komen. Gelukkig hoef je alle stappen niet allemaal in een keer tegelijk uit te voeren. Pik de stappen eruit waarvan jij verwacht dat ze voor jou het meeste effect gaan hebben.

Neem vooral ook de tijd. Je lichaam is niet in een dag uit balans geraakt en komt ook niet binnen 1 dag weer terug in balans. Doe het stapje voor stapje. Heb je hulp nodig? Stel je vragen dan in de MetOmdat® forum of community. Samen staan we sterker!

Of/of niet en/en

We starten vandaag met het reduceren van stress. Stress is misschien wel de aller aller grootste boosdoener voor je hormoonbalans. Als het goed is zijn alle systemen in jouw lichaam met elkaar in balans. De functies in je lichaam zijn ingesteld op: rust óf actie, inspanning óf ontspanning, aan óf uit. In je systeem is het of/of en niet en/en. Je bent ontspannen of gestresst, je bent actief of in rust, je bent wakker of je slaapt. Je lichaam kent geen ‘en/en’ functie, het is altijd ‘of/of’.

Zenuwstelsels
Voor een gezonde hormoonbalans is het belangrijk om de balans in je lichaam goed te bewaken. Er is niets mis mee om af en toe eens flink te stressen, als je daarna je rust maar weer vindt. Een nachtje doorhalen kan je lichaam ook wel tegen, als je daarna weer goed slaapt. Des te harder jij je inspant, des te vaker en meer rust je ter compensatie nodig hebt. Je lichaam kent twee zenuwstelsels om goed met deze afwisseling tussen rust en actie om te gaan:

1. Je parasympatische zenuwstelsel
   Dit systeem zorgt voor rust, regeneratie, slaap, je spijsvertering, herstel en voortplanting
2. Je sympathische zenuwstelsel
   Dit systeem zorgt voor actie, overleven, bewegen, alert zijn, nadenken

Wip wap

Ik zie deze twee systemen als een wip wap; of je sympathische of je parasypatische systeem staat aan. Het is dus of/of nooit en/en. Je bent in rust óf in actie. Stress hoort bij actie. Wanneer jouw lichaam stress ervaart verplaatst de wip wap zich van parasympatisch naar sympathisch. Als er in de oertijd een leeuw voor je neus stond had je twee opties: vechten of vluchten. Je kon ook bevriezen, maar dan had de leeuw een fijne dag. In tijden van stress wordt je oerbrein beter doorbloed, omdat hier jouw overlevingsinstincten zitten. Dit kun jij zelf niet (aan)sturen, dit werkt buiten je directe wil om.

Gas- of rem pedaal
Jouw systeem functioneert het beste wanneer er een evenwicht-situaties is tussen je parasympatische en sympathische zenuwstelsel. Je kunt je lichaam vergelijken met een voertuig, de twee regelsystemen kun je dan vergelijken met je rem- en je gaspedaal. Je gaspedaal zorgt voor actie en zorgt ervoor dat je kunt overleven in levensbedreigende situaties. Je rempedaal zorgt voor ontspanning en herstel van je lichaam.

Snelweg
Nu een vraag aan jou: Als je naar jouw huidige levensstijl kijkt, heb jij je voet gedurende een dag dan meer op het rem- of gaspedaal staan? Hoogstwaarschijnlijk op het gaspedaal. De tijd waarin we leven vraagt veel van ons, we hebben het allemaal druk en moeten de hele dag prikkels verwerken. Iedereen heeft wel last van een vorm van stress. Onze gaspedalen moeten steeds verder ingetrapt worden om mee te kunnen blijven rijden op de snelweg van onze huidige samenleving.

Stress betekent niet altijd stress van een stressvolle situatie. Stress is alles wat door je lichaam of brein als een verstoring van het evenwicht wordt ervaren. Dit kan dus zowel lichamelijk of psychisch zijn.

Stressoren voor je lichaam

• te laat komen
• bomvolle agenda’s
• zorgen
• financiële problemen
• relationele problemen
• ontstekingen
• pijn
• operaties
• infecties
• voedingsstoffen tekorten
• (crash)dieten
• schommelende bloedsuikers
• niet goed slapen
• dorst
• slecht functionerende spijsvertering
• verdriet
• verlies
• angst
• spanning
• kleur-, geur-, en smaakstoffen
• ziekte
• kou

Bij stress voor je systeem wordt er een aanpassing in werking gezet om zo snel mogelijk terug te kunnen naar de normale situatie. Vaak door te vechten of te vluchten. Je oerbrein wil weg van de pijn richting geluk.

Cortisol stresshormoon

Bij stress hoort onlosmakelijk het hormoon cortisol. Cortisol wordt dan ook vaak je stresshormoon genoemd, het hormoon wat we soms liever kwijt dan rijk zouden zijn. Toch kan je lichaam niet zonder. Je systeem is afgesteld op een constante afwisseling tussen rust en actie. Wil jij lekker in je vel zitten dan is het van groot belang dat je dit evenwicht bewaard.

‘s Ochtends hoort je cortisol te pieken. Het is het hormoon wat je alert maakt en ervoor zorgt dat je naast je bed springt als de zon opkomt. Wanneer jij ‘s ochtends niet springend naast je bed staat, zonder wekker niet wakker wordt of vaak moet snoozen weet je dat jouw cortisol uit balans is. Zoals je ondertussen weet heeft alles in je lichaam een balans. Zo heeft cortisol een natuurlijke tegenhanger, namelijk melatonine, ook wel je slaaphormoon genoemd. Melatonine en cortisol zijn samen verantwoordelijk voor jouw dag- en nacht ritme.

Te veel cortisol

Heb jij teveel cortisol in je systeem, dan zou je dat kunnen herkennen aan de volgende symptomen:

• slaapproblemen
• burn-out
• overgewicht
• PMS
• vruchtbaarheidsproblemen
• onregelmatige cyclus
• stemmingswisselingen
• intoleranties en allergieën

Wat gebeurt er in je lichaam bij stress

In jouw brein bevindt zich de hypothalamus (de verkeerstoren van je lichaam). Je hypothalamus filtert alle informatie van je lichaam en de buitenwereld om te bepalen welke hormonen en aangetuurd moeten worden . Wanneer je hypothalamus stress registreert (zie stressoren voor je lichaam) activeert hij een aantal stress hormonen: adrenaline, noradrenaline (voor kortdurende stress), cortisol (voor langdurige stress) aldosteron (voor je vochthuishouding) en testosteron.

We noemen het stresshormonen maar eigenlijk zijn het anti-stresshormonen. Het zijn de stofjes die ervoor zorgen dat je lichaam de stress in goede banen blijft leiden.

Overleven en voortplanten

Jouw lichaam heeft twee top prioriteiten; overleven en voortplanten. Overleven is top prioriteit nummer 1. Stress activeert jouw overlevingsmechanisme, wat altijd voorrang krijgt op alle andere lichaamsfuncties. Overleven kost energie, je lichaam haalt de extra energie door op andere systemen, die niet rechtstreeks met de overleving te maken hebben, te bezuinigen. Denk aan je immuunsysteem, wondgenezing, huidfuncties, voedselvertering, aanmaak van antioxidanten en neurotransmitters etc. Wanneer je langdurig stress ervaart ga je dus een probleem ontwikkelen met je algemene gezondheid.

Helaas rijden we tegenwoordig structureel met onze voet op het gaspedaal en vergeten we om af en toe eens flink op het rempedaal te trappen. Hierdoor staat onze stress-ass (de HPA-as) chronisch aan. Je lichaam staat hierdoor alleen nog maar op standje overleven. Hierdoor kan het zich niet meer bezighouden met andere lichaamsfuncties, zoals bijvoorbeeld voortplanten (dag libido). Maar ook kun je overalert worden, je onrustig voelen, slecht slapen, je nauwelijks nog ontspannen.

Zwembandje

Cortisol is het hormoon wat je eetlust stimuleert, het zorgt ervoor dat je lichaam extra reserves opslaat. Daarnaast zorgt het ervoor dat je lichaam amper nog vet kan verbranden als energie. Zodat het voldoend energie heeft om met de stress om te gaan. Het slaat vet vooral op rondom je navel. Handig als er een leeuw voor je neus staat en je een sprintje moet trekken of wanneer er een hongerwinter heerst en je moet interen op je reserves. Maar niet handig als je een stressvol mailtje ontvangt van je leidinggevende en je lichaam besluit om wat reserves op te slaan en je vervolgens met de auto naar huis gaat en ‘s avonds op de bank kruipt. Hierdoor verbruik je de extra energie niet en ontwikkel je een buikje terwijl je misschien helemaal niet ongezond of te veel eet.

Daarnaast zorgt cortisol voor een afbraak van spiermassa, je bloedsuikerspiegel gaat omhoog, je eetlust neemt toe, je krijgt trek in zoet of vet eten. Alle ingrediënten om sneller aan te komen.

Tips om je cortisol te resetten

• Trap eens wat vaker op je rempedaal
  Breng je stress-as tot rust, anders krijg je je buikvet nooit weg. Zolang je cortisol hoog blijft, blijf je buikvet aanmaken. Breng vandaag jouw stressoren in kaart en ga er mee aan de slag. Waar kun jij je voet eens wat vaker van het gaspedaal afhalen? Ontdek waar jij van ontspant. Heb je veel stress? Plan dan veel ontspan momenten in!
• Beweeg
  Wandel, dans, doe aan yoga, fiets, zwem kies vooral iets waar je plezier aan beleeft! Train met een glimlach! Put jezelf vooral niet uit en zorg dat je er geen stress van krijgt, want dan jakker je juist je cortisol weer aan.
• Slaap voldoende
  Probeer iedere dag tussen de 7 en 9 uur slaap te pakken. Alle uren voor 00:00u tellen dubbel zeg ik wel eens voor de grap, maar de winst zit echt aan de voorkant. Zorg dat je voldoende slaapt en pas op met blauw licht (schermen) voor het slapen gaan. Blauw licht remt de productie van melatonine.
• Zet gezonde vetten op je menu
  Vetten zijn de bouwstenen van veel hormonen. Door aan iedere maaltijd een beetje gezonde vetten toe te voegen houd je je bloedsuikerspiegel stabiel.
• Drink voldoende water
  Uitdrogen is stress voor je lichaam. Dit zorgt voor een cortisol piek. Start eventueel met bulkdrinken
• Matig met suiker, tarwe en alcohol
  Deze producten leveren je lichaam stress op.
• Skip je koffie
  De cafeïne in de koffie zorgt voor een cortisol piek
• Eet pure chocolade
  Met minimaal 72% cacao. Dit bevat magnesium en zorgt ervoor dat je ontspant

Supplementen

Heb je je leefstijl al aangepast maar heb je het gevoel dat je lichaam wel een extra setje kan gebruiken, dan zijn er een aantal supplementen die ondersteunend kunnen werken*.

Anti-stress supplementen

• Omega-3 vetzuren
• Rhodiola
• Maca
• CBD-olie
• Magnesium tauraat of bisglycinaat
• Ribus Nigrum
• GABA

Gebruik de code Metomdat10 voor 10% korting op de supplementen.

*Deze zijn bedoeld als een aanvulling op de voeding. Het zijn geen geneesmiddelen en geen enkele uiteenzetting op deze website dient te worden opgevat als een claim of een bewering dat deze producten bedoeld zijn om te worden gebruikt bij de behandeling of preventie van enige ziekte. De eventuele adviezen zijn geheel vrijblijvend en liggen uitsluitend op het vlak van voeding en voedingssupplementen. Indien u lichamelijk ziek bent, raadpleeg dan een therapeut of (natuur)arts en volg zijn/haar adviezen. MetOmdat® noch de auteurs stellen zich aansprakelijk voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit de adviezen of eventuele onjuistheden of onvolledigheden.